Op het terrein van de voormalige jeugdgevangenis, het Lunette-eiland, zijn de oudste sporen van menselijke activiteiten in Zutphen tot nu toe gevonden: een klein jagerskamp van de Ahrensburgcultuur van zo’n 12.000 jaar geleden. Deze en alle andere vondsten die op dit terrein zijn gedaan zijn gebundeld in de Zutphense Archeologische Publicaties (ZAP) 156 12.000 Jaar geschiedenis op het Lunette-eiland. Deze nieuwe ZAP is nu te koop bij de boekhandels in Zutphen.
Voorafgaand aan de bouw van woningen op de plaats van de oude gevangenis op het Lunette-eiland deden de Zutphense archeologen in 2020 en 2022 onderzoek. In 2020 werd tijdens het proefsleuvenonderzoek onder meer een bijzonder grondspoor met vuurstenen pijlspits uit de Nieuwe Steentijd (3.200 voor Christus) opgegraven, een periode waaruit tot nu toe nooit iets in Zutphen was gevonden. Tijdens de opgravingen van 2022 kwam er een primeur bij: het jagerskamp van de Ahrensburgcultuur.
IJzertijd
Ook werden sporen gevonden van gebouwen en aardewerk uit de ijzertijd (circa 650-550 voor Christus). Het gaat om het derde boerenerf; twee erven werden in 2008 op het terrein ten oosten ervan opgegraven.
In de middeleeuwen was het terrein landbouwgrond, maar door overstromingen was landbouw na 1350 niet meer mogelijk. Na bemesting vanuit de stad kon er vanaf circa 1600 weer worden geakkerd. Deze bemestingslaag heeft enorm veel vondsten uit de stad opgeleverd.
Vestingwerken
Met de aanleg van vestingwerken (de Lunetten van het Wambuis) in 1796 ging het terrein een nieuwe gebruiksfase in. Ook van de vestingwerken zijn sporen gevonden. Tot slot werd na de ontmanteling van de vesting Zutphen het terrein in 1885 ingericht als gevangenis en dat zou het tot 2008 blijven.
De nieuwe inwoners van het Lunette-eiland staan in een 12.000 jaar lange traditie van menselijke aanwezigheid op het terrein: kamperen, wonen, bewerken, verdedigen, brommen en nu weer wonen. In de nieuwe aflevering van de Zutphense Archeologische Publicaties hebben de archeologen Bert Fermin, Hans Peeters, Pir Hoebe en Annemieke Verbaas die geschiedenis uitgebreid beschreven aan de hand van hun archeologisch onderzoek. Nu te koop bij de boekhandels in Zutphen voor 11,95 euro.
Ook net nieuw verschenen:
Zutphense Archeologische Publicaties 155, De nieuwe Deventerweg, Opgraving en archeologische begeleiding van de herinrichting van de Deventerweg in Zutphen, Bert Fermin, Jos van Dalfsen, Diederik Rijks en Arjan den Braven.
Zutphense Archeologische Publicaties 158, Een schat op zolder. De 17e-eeuwse muntvondst in Laarstraat 83 te Zutphen, Michel Groothedde, Bert Fermin en Diederijk Rijs.
Foto: Erfgoedcentrum Zutphen
