Tijdens de vorige workshop van het Koploperproject hebben de Koplopers data verzameld en verwerkt in de Milieubarometer. Zo werd inzichtelijk wat de sterke punten en verbeterpunten waren op gebieden zoals energie, mobiliteit en afval. In de afgelopen Workshop die werd gehouden bij Wadinko, gingen de Koplopers aan de slag met het opstellen van een actielijst, de DuOn-Agenda. De Koplopers presenteerden hun DuOn-agenda en bespraken deze in tweetallen van bedrijven. De uitwisseling was levendig en toonde veel betrokkenheid bij het begrijpen en verder ontwikkelen van de DuOn-agenda.
De belangrijkste leerpunten
Duurzaamheid: een onontkoombare koers.
Elk bedrijf, linksom of rechtsom, staat voor de uitdaging van duurzaamheid. De wereld verandert snel en alleen intenties zijn niet meer voldoende. Klanten, overheden en certificeringsinstellingen vragen om concrete acties.
Intern draagvlak en betrokkenheid
Het creëren van betrokkenheid binnen de organisatie wordt essentieel. Afwachtende en ontkennende houdingen zijn steeds minder acceptabel. Het draagvlak moet diep en breed in de organisatie gaan en hiervoor zijn soms onconventionele benaderingen het meest effectief. Wees hierin creatief!
Er bestaat geen vast recept voor betrokkenheid. Het moet vaak persoonlijk zijn en kan worden gestimuleerd door interne en externe druk, een betrokken management, en doorlopende communicatie en dialoog op de werkvloer.
Bewustwording blijft de eerste stap
Bewustwording kan heel concreet gemaakt worden. Voorbeeld: bedrijfsafval analyseren door de container om te kieperen en te kijken wat er nog niet weggegooid hoeft en anders gebruikt kan worden. Nieuwe werkhandschoenen werden wel eens in containers gevonden. Weggooien bleek makkelijker dan naar het magazijn lopen. Zulke inzichten leveren verandering op in de logistiek, opslag, bevoorrading en werkroutines. Klein maar effectief.
Een ander voorbeeld is de vervuiling met koel- en smeermiddelen, lekkages. Veelal onopgemerkt maar met kosten, materiaal- en energieverspilling.
Integraliteit op het goede niveau houden
Niet iedereen hoeft het overzicht op duurzaamheid te houden, zeker niet op de werkvloer. Het belang is dat alle acties en maatregelen elkaar helpen, versterken en niet elkaar tegenwerken. MT, directie, en andere interne ‘koplopers’ moeten die in de gaten houden en bijsturen als het nodig is.
Korte en lange termijn bij elkaar houden
De korte termijn argumenten belemmeren veelal duurzame oplossingen. Denk aan gebrek aan een eenduidige groene ambitie, concurrentiepositie, bedrijf continuïteit, onzekerheid in de markt, dreigende terugval van omzet, te veel kosten voordat er baten zijn, weerstand, cynisme, onduidelijke wetgeving. Maar ook onzekere toekomstbestendigheid van technische oplossingen zoals bij elektrische mobiliteit.
De lange termijn zegt dat bedrijfscontinuïteit juist afhangt van investeringen nu, zodat je straks niet te laat bent met de koerswijziging en de boot hebt gemist. Ontwikkelingen gaan snel. Wat nu nog een probleem is, is over 3-5 jaar opgelost wanneer je maar stappen blijft maken. Zo zullen er in de toekomst zeer waarschijnlijk andere energiedragers bijkomen die problemen verhelpen die er nu zijn. Maar ook het vraagstuk: hoe kun je nu al omgaan met de opkomende schaarste van productiemiddelen? Dat is lange termijn denken en moet in balans zijn met de korte termijn aandacht, maar de spagaat tussen economisch belang en duurzaamheid is en zal lastig blijven.
Stakeholders erbij halen en begrijpen
Het betrekken van stakeholders en begrijpen wat hen motiveert, is van groot belang voor duurzame initiatieven. Bij sommige Koplopers waren de stakeholders de aanleiding om intern in beweging te komen. Dit kunnen ook de leden zijn wanneer je een vereniging bent. Of ambassadeurs op de werkvloer. Het begrijpen van de achtergrond van de stakeholders en wat ze voor zichzelf willen is van groot belang (what’s in it for me?). Het kan je verrassen als je over duurzaamheid bij je stakeholders begint en merkt dat er raakvlakken zijn en sommige bedrijven in de keten al veel verder zijn dan gedacht. Gooi een bal op en onderzoek samenwerkingsmogelijkheden. Soms is een gezaghebbende klant, lid of spreker een gangmaker voor verandering.
Handige tools
Het gebruik van moderne tools voor energiemonitoring (zoals de app: app++) en de gratis life cycle analysis van https://footprintcalc.org kan inzicht bieden.
Door de bomen het bos niet zien
Onder de druk van diverse maatstaven en certificeringen is het essentieel om terug te gaan naar de basis en het eenvoudig te houden, gericht op de oorspronkelijke bedoeling van je bedrijf.
Vervolg
Aankomende maand zullen de Koplopers aan de slag gaan met een communicatieopdracht welke beoordeeld wordt door een 3-koppige jury. Op 10 oktober, de dag van de duurzaamheid, zal de prijsuitreiking plaatsvinden tijdens het event van DORZ.
Heb je interesse om deel te nemen aan dit praktische Koploperproject? Meld je dan hier aan. De startbijeenkomst van de volgende groep staat gepland op 1 november 2023. Er zijn nog 2 plekken vrij met subsidie van de Provincie Overijssel.
