De lucht kleurt diepblauw, de tijd staat stil, je bent alleen. Van 30 oktober 2021 tot en met 27 februari 2022 stapt de bezoeker in museum Villa Mondriaan de verstilling en vervreemding van de nachtelijke wereld binnen. Met behulp van de duisternis weet fotograaf Marie-José Jongerius (1970) in Nocturnal alledaagse taferelen zoals snelwegen, bouwplaatsen en palmbomen om te zetten naar een bijna buitenaardse fantasiewereld.
Al twintig jaar maakt Marie-José Jongerius fotoseries van grensgebieden. De grens tussen de kunstmatige wereld en de organische wereld krijgt binnen haar oeuvre speciale aandacht. Niet alleen zoekt ze bestaande grensgebieden op, door bijvoorbeeld de talloze aangelegde zwembaden in de Californische woestijn te fotograferen, ze creëert ze ook zelf. In het holst van de nacht vastgelegd, toverde Jongerius het roerige industriegebied de Tweede Maasvlakte om tot een verlaten maanlandschap. Met haar raadselachtige landschappen nodigt Jongerius de toeschouwer uit om verder te kijken dan de kaders van de foto. Welke rol speelt de mens in deze wereld? Hoe zou jij de stilte in de wereld op de foto doorbreken?
Jongerius
De foto’s van Jongerius werken vervreemdend. Het afgebeelde is herkenbaar; de snelweg waaraan wordt gewerkt, de lichtbanen van lantaarnpalen op een verlaten parkeerplaats, de diepblauwe luchten die het late tijdstip verraden. Toch bevindt de bezoeker zich op de grens tussen fictie en realiteit, tussen de gecreëerde wereld en de natuurlijke wereld. Kunstcriticus Hans den Hartog Jager licht toe: “Echte verstilling vergt uiterste precisie, zie je aan de Nocturnal-foto’s van Marie-José Jongerius. De wereld daarop ziet eruit alsof er net een kernramp heeft plaatsgevonden. Maar dan wel een kernramp van opvallende precisie: deze heeft de mens weggevaagd, maar alles verder perfect in tact gelaten”. In Nocturnal lijkt de tijd stil te staan en kijkt de toeschouwer naar de wereld alsof hij zelf onzichtbaar is.
Naast Nocturnal toont Villa Mondriaan tevens het werk van tien jonge en veelbelovende kunstenaars. In Jong en Veelbelovend: Ruimte voor Talent reageren zij ieder met ruimtelijk werk en vanuit een uniek hedendaags perspectief op een schilderij van de vroege Mondriaan. Het resultaat: een digitaal te bewandelen bos, een badkuip van stro en Mondriaans appelboom vertaald naar black metal. In het verlengde van Jong en Veelbelovend: Ruimte voor Talent presenteert textieldesigner Alicia Minnaard (1997) in de tentoonstelling Repair Matters een kledingcollectie die volledig is samengesteld uit verouderde en kapotte kledingstukken. Op die manier maakt Minnaard duidelijk: kleding heeft geen eindstreep, maar vormt altijd het beginpunt van een andere cyclus. Alle tentoonstellingen zijn te zien van 30 oktober 2021 tot en met 27 februari 2022.
