Op 25 maart 2022 ontving de Regionale Energiestrategie (RES) Twente een vertegenwoordiging van het ministerie van Economische Zaken. Een belangrijk werkbezoek, omdat Twente heeft laten zien, dat in deze regio volop kansen liggen om onze gebouwen duurzaam te verwarmen. Dat doen we door de productie en afzet van biogas optimaal te benutten voor het buitengebied en de duurzame warmte van Twence in te zetten via een regionaal warmtenet voor de stedenband. Maar, om onze ambities te kunnen realiseren, hebben we het Rijk knetterhard nodig.
De RES Twente zet zich in voor de duurzame opwek van elektriciteit via zon- en windenergie en een Regionale Structuur Warmte om de woningen en andere gebouwen aardgasvrij te kunnen verwarmen. Een pittige opgave, waarbij we alle duurzame warmtebronnen hard nodig hebben en slim moeten inzetten en afstemmen op de behoefte. “Het is belangrijk om ons te realiseren dat we niet de hele stad elektrisch kunnen verwarmen,” vertelt wethouder Claudio Bruggink. Hij is binnen de RES Twente bestuurlijk trekker van de Regionale Structuur Warmte. “We moeten alle warmtebronnen die we hebben inzetten. Ook omdat we anders enorm veel duurzame elektriciteit moeten opwekken; nog meer zonnepanelen en windturbines dus.”
Is Twente kansrijk als warmteregio?
Dit werkbezoek was gericht op de warmteopgave, waarbij specifiek aandacht was voor het benutten van de potentie voor biogas/groengas, de duurzame warmte van Twence en de proeftuin Nijverheid als aardgasvrije wijk. Twente is zeer kansrijk om zich te ontwikkelen als warmteregio, mits de kansen voldoende kunnen worden benut. De regio heeft ook de inzet van het Rijk nodig om dit mogelijk te maken. Gemeenten moeten de beleidskaders aanpassen om de productie van biogas mogelijk te maken, maar ook het landelijke beleid en de wet- en regelgeving is nog een belemmering.
Mest als warmtebron
Twente is een regio met relatief veel buitengebied. “De kansen voor productie van biogas in onze regio zijn enorm,” legt wethouder Ben Blokhuis uit. Hij is voor de RES Twente bestuurlijk trekker van biogas/groengas. “Er is voldoende mest beschikbaar voor vergisting om 140.000 woningen te verwarmen in combinatie met hybride warmtepompen. Nu wordt minder dan 5% van de beschikbare mest in Twente vergist. Bovendien biedt de productie van biogas/groengas kansen voor de agrarisch ondernemers om de stikstofuitstoot te beperken. We hebben met Economische Zaken de biovergister van de coöperatie IJskoud uit Noord-Deurningen laten zien. Het bewijs uit de praktijk, dat mestvergisting op boerenerven echt kan bijdragen aan het verwarmen van woningen en bedrijven. We hebben het Rijk nodig, om dit op regionaal niveau te kunnen uitrollen en bij te dragen aan haalbare business cases voor biovergisters.”
Regionale Warmtenet Twente
Daarnaast zijn er diverse grote (industriële) restwarmtebronnen beschikbaar, waaronder de duurzame warmte van Twence die wordt opgewekt vanuit niet-herbruikbare afvalstromen en biomassa. Door de aanleg van een Regionaal Warmtenet Twente kunnen circa 100.000 woningen en andere gebouwen verduurzaamd worden. Het Regionale Warmtenet Twente verbindt de bestaande warmtenetten in de stedenband in Twente. “De duurzame warmte van Twence is beschikbaar voor Twente,” aldus Marc Kapteijn van Twence. “We onderzoeken momenteel de haalbaarheid en noodzakelijke financiële ondersteuning samen met de gemeenten Borne, Enschede en Hengelo. Op basis van dit onderzoek wordt ook duidelijk of een regionaal warmtenet op termijn kan worden uitgebreid naar omliggende gemeenten.”
Wijkaanpak Nijverheid
In Twente wordt op diverse plekken gewerkt aan aanpakken voor aardgasvrije wijken. Zo is in Hengelo verkend wat het beste alternatief voor aardgas is. “De aanwezigheid van een warmtenet biedt kansen om woningen aardgasvrij te maken én energiearmoede tegen te gaan,” licht Claudio Bruggink toe. “Bij de Regionale Structuur Warmte gaat het om het optimaal benutten van de warmte-infrastructuur en het verbinden van bestaande en nieuwe warmtenetten. Uit de verkenning in Hengelo is duidelijk dat het regionale warmtenet kansen biedt om grotere delen van de stad van warmte te voorzien, naast het reeds bestaande lokale warmtenet. In de proeftuin Wijkaanpak Nijverheid toetsen we in de praktijk wat de effecten zijn, als we in Hengelo beide warmtenetten kunnen combineren. Het lokale warmtenet in Hengelo is een heel innovatief warmtenet dat laagtemperatuur industriële restwarmte naar de wijken brengt en met duurzame elektriciteit opwaardeert naar hoogtemperatuur. Dit is een hele duurzame oplossing, maar volgens de Europese wet en regelgeving, wordt dit nog niet erkend. Een lastig dilemma. We hopen dat we hier verandering in kunnen brengen, door in gesprek te gaan met het Rijk.”
Het werkbezoek was praktijkgericht. Vanuit de praktijk heeft Twente laten zien, dat er veel kansen liggen, maar de randvoorwaarden wel anders moeten worden ingevuld, om de warmteopgave in Twente en elders in Nederland te laten slagen.
