Het Energiefonds Overijssel (EFO) bestaat precies tien jaar. Het is het oudste én best gevulde energiefonds van Nederland. Wat is het afgelopen decennium bereikt in Overijssel, wat het financieren van de energietransitie in de provincie betreft? We vroegen het aan algemeen directeur Anouk Blüm.
De provincie heeft Essent-gelden ingezet om Overijssel te kunnen verduurzamen. Het doel: duurzame energie moet in 2023 voorzien in 20% van de energiebehoefte, in 2050 moet Overijssel volledig energieneutraal zijn. Energiefonds Overijssel helpt dat doel realiseren, door het financieren van duurzame en binnenkort ook circulaire projecten.
Ideeën financieren
Anouk Blüm: “We hebben net goedkeuring gekregen voor een verbreding van de scope van het fonds. We kunnen daardoor meer doen aan ontwikkelfinanciering en business development. We nemen wat meer risico dan de markt, maar streven daarbij wel naar rendement.”
De doelgroep is voornamelijk ondernemers. “We willen ook VvE’s toelaten, die bijvoorbeeld een flatgebouw verduurzamen met een collectieve warmtevoorziening. Ook woningcorporaties die vastgoed verduurzamen kunnen bij ons terecht. Nu energiearmoede een actueel thema is, wordt de urgentie daar ook groter.”
Verduurzamen vastgoed
Al het vastgoed dat verhuurd wordt moet bovendien met ingang van 1 januari 2023 minimaal energielabel C hebben. “Wij hebben een lijst van de panden in Zwolle die hier niet aan voldoen en benaderen deze ondernemers actief. Als banken verduurzamingsplannen van bedrijven niet kunnen financieren, kunnen wij dat vaak wel. In Zwolle zijn bijvoorbeeld plannen om een verouderd fabrieksterrein te revitaliseren en daarbij een oud fabriekspand om te bouwen naar een bedrijfsverzamelgebouw. Daarmee gaat het pand in één klap naar energielabel A++. We zijn in gesprek om die verduurzamingsslag mede te financieren.”
Successen
EFO heeft zo de afgelopen tien jaar vele projecten en ondernemingen geholpen. “We hebben 70.000 huishoudens van duurzame energie voorzien en voor ongeveer 280 miljoen euro aan financieringen uitgezet. De plannen van woningcorporaties waarbij voor 15.000 woningen verduurzamingsplannen werden ingediend, konden wij goedkoper financieren dan de markt, waardoor ze de woningen nóg verder konden verduurzamen. Ook een mooi voorbeeld is Zonnegilde. Dat had voor 80 miljoen euro aanvragen ingediend voor ‘zon op dak’, maar banken wilden geen partij zonder ervaring financieren. Wij hebben de eerste 10 miljoen euro gefinancierd, vervolgens hebben banken het stokje overgenomen. We zijn dan een hefboom voor meer financiering.”
Drijvend zonnepark
Ook Zonnepark Bomhofsplas bij Zwolle is door EFO gefinancierd. “Eén van de eerste drijvende zonneparken. Dankzij onze voorfinanciering kon lokale energiecoöperatie Blauwvinger Energie geld ophalen bij de achterban. We hebben het project deels in eigendom genomen, dat hebben ze later overgekocht. Van de winst van de energieopbrengst kunnen ze experimenteren met energieopslag en het bouwen van een slim energienet. De betrokkenheid van lokale burgers en ondernemers bij dit project is heel belangrijk voor de continuïteit en het draagvlak voor de energietransitie.”
Vliegwiel-batterij
Dankzij financiering van EFO kan S4 Energy bovendien een probleem oplossen dat de energietransitie met zich meebrengt. “Zonne-energie wordt opgewekt als de zon schijnt, windenergie als het waait: die onvoorspelbaarheid zorgt voor onbalans op het elektriciteitsnet. S4 ontwikkelt en produceert een innovatieve vliegwiel-batterijcombinatie. Het teveel aan opgewekt energie gaat naar die batterij. Als er te weinig energie wordt opgewekt, kan een eerder overschot vanuit die batterij aan het net gegeven worden.”
Circulaire projecten
EFO kan ook bijvoorbeeld energiehubs en smart grids financieren: projecten die de circulaire economie versnellen en zo ook bijdragen aan de energietransitie. “Veel van dit soort projecten zit nog in de pilotfase, evenals het maken van duurzame energie van waterstof. In Hessepoort en Kampen helpen we door middel van business development twee projecten die nog net niet ver genoeg zijn om te kunnen financieren. Dit doen we samen met OostNL, HMO en de provincie.”
Effectief instrument
Uit een evaluatie van de provincie is gebleken dat EFO een significante bijdrage levert aan de energietransitie in Overijssel. “Wij zijn een effectief instrument in het verduurzamen van Overijssel, daardoor mogen we ook additionele lening aantrekken en zo het fonds tijdelijk verhogen. Om de energietransitie te laten slagen is een samenspel van alle partijen nodig. Ondernemers moeten de urgentie voelen en de wetgever moet zich flexibeler opstellen: de tientallen jaren oude energiewetten hebben een update nodig. Als dat samenkomt, lukt financiering wel. Wij zijn makkelijk benaderbaar en delen onze kennis graag.” Blüm besluit: “Ik roep ondernemers met duurzame ideeën op zich bij ons te melden. We hebben hen ook nodig om de energietransitie in Overijssel te laten slagen.”
Foto: GroenLeven B.V.
