Industry 4.0: Is de cirkel rond?
Industriële revoluties zijn niet altijd met open armen ontvangen. In 1936 wist Charlie Chaplin de toenmalige kritiek komisch samen te vatten. In zijn film (Modern Times) zien we hoe Charlie aan de lopende band steeds één soort bout moet aandraaien. Het proces is zo gehaast en repetitief dat hij al snel een zenuwinzinking krijgt, en door de lopende band diep de fabriek wordt ingezogen. Als we hem geplet zien worden tussen een paar enorme tandwielen, is de boodschap helder: industrialisatie maakt ons werk weliswaar sneller, maar ook destructief en geestdodend. Weg is de ruimte voor creativiteit of eigenaarschap. Staat dit schrikbeeld ons nu weer te wachten met de digitale transitie? Of maken automatisering en AI de cirkel juist rond, door de problemen van de vorige industriële revoluties op te lossen?
Risico’s
Natuurlijk brengt ook deze revolutie risico’s met zich mee, zoals het verlies van autonomie, bias in AI, overmatig energieverbruik, de schuldvraag bij fouten… Hierdoor ligt het pessimisme op de loer, aanvankelijk ook bij mijzelf. Gelukkig zie ik bij Leap veel inspirerende projecten voorbijkomen die juist optimistisch stemmen, door te laten zien hoeveel creatiever én efficiënter het ons werk kan maken.
Denk aan fabrieken met XR-assistent. Deze kan mensen straks helpen om complexe eindproducten te controleren op kwaliteit en juiste afmetingen, door via een HoloLens fouten aan te wijzen. Dat bespaart tijd, maar net zo belangrijk: het verschuift de aandacht van repetitief werk naar de interessantere uitzonderingen.
En als een medewerker de regie wil over een ander (of groter) deel van het productieproces, dan gaat ook dat binnenkort veel sneller dankzij AI en XR. Gepersonaliseerde, digitale onderwijsomgevingen laten mensen kennismaken met nieuwe scenario’s via simulaties, mét directe feedback over hun handelen. Dit soort opgeschaald onderwijs-op-maat is bij veel bedrijven ondenkbaar zonder de “hefboom” van digitalisering
Terug naar Chaplin: hoe zou zijn fabriek er nu dan uitzien? Hij zou zelf in ieder geval geen bouten meer hoeven aandraaien, maar – dankzij digitalisering – verantwoordelijk zijn voor een diverser takenpalet. Zijn digitale assistent leert hem ook om te gaan met nieuwe technieken en machines. Mocht hij zich toch gaan vervelen, dan is hij straks de baas over zijn eigen groeipaden, inclusief bijbehorend onderwijs. En zodra hij met al die extra kennis weer nieuwe uitvindingen doet, bespreekt hij die natuurlijk met zijn favoriete innovatieadviseur.