Over verborgen kosten van corona

Op het moment van het schrijven van deze bijdrage werk ik bijna één jaar – grotendeels – thuis. Toen vorig jaar op 13 maart binnen EY onze eerste thuiswerkdag een feit was, had ons team het idee dat we na Pasen 2020 wel weer terug zouden keren naar kantoor. We weten allemaal dat dit anders is gelopen.

Zakelijk bleven veel dingen – onverwacht – goed gaan. Teams, Zoom en Meet zorgden ervoor dat voor de kantoorwerkers een nieuw normaal ontstond. ‘Niet kantoorzaken’ veranderden veelal dramatisch. De horeca, een groot deel van de detailhandel, een aantal zzp-beroepenvelden, etc., kregen het moeilijker dan ooit. Steunmaatregelen houden de boel nog overeind, maar hoe lang nog? Dat de staatsschuld opgelopen is zal hoogstwaarschijnlijk betekenen dat er lastenverzwaring komt voor het bedrijfsleven. Dat de fiscus moet worden afbetaald en dat de huisbankier de opgeschorte betalingsverplichtingen een keer komt innen, daar heeft ook iedereen wel een beeld bij. Onderhuids heeft de pandemie echter ook tot kosten en lasten geleid die zich lastiger laten kwantificeren.

Een paar voorbeelden:

• Innovatie is achtergebleven omdat de toevallige ontmoeting of ontdekking door ‘op afstand werken’ niet heeft plaatsgehad.

• Krijgen we de mensen wel weer naar ‘de zaak’? En als dat al lukt, mist men de routine ‘van voor corona’. Kunnen we met elkaar nog wel werken zoals we dat tot voor kort deden?

• Gaat het verloop onder het personeel niet méér toenemen dan gewenst? En vertrekken dan de mensen die we in de opbouw hard nodig hebben omdat ze hebben nagedacht over de lol in, en de zin van hun werk? Willen ze dan nog wel doen wat ze altijd deden, of kijken ze om naar iets nieuws?

Hoeveel investeringsvolume kost het om daar weer bovenop te komen? Dat zal toch in belangrijke mate een investering worden van ondernemers. Zij hebben financieel het meest geleden onder deze gezondheidscrisis. Als we daar nu weer de rekening neerleggen, wordt hun elastiek misschien wel meer dan maximaal opgerekt. Dat voelt oneerlijk.

Dus nieuw kabinet: wees eens ondernemend en kom met een creatieve innovatie voor een herstelplan.

Arnold Poelstra
Partner bij Ernst & Young Nederland