Twee Universiteit Twente-consortia gaan de komende jaren werken aan onderzoek gericht op technologische innovatie met economisch potentieel voor een duurzamere wereld. Het gaat om de projecten: ‘CO2-reductie door lichter vervoer’ en ‘Betere scheidingstechnologie voor hergebruik grondstoffen’. UT-wetenschappers Remko Akkerman (lichter vervoer) en Sissi de Beer (hergebruik grondstoffen) beginnen binnen het Perspectief-programma aan twee nieuwe onderzoeksprogramma’s met een toekenning van ruim 11 miljoen euro.
Perspectief is een programma dat wetenschappers uitdaagt om in samenwerking met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties nieuwe innovatieve onderzoekslijnen op te zetten met economische en maatschappelijke impact. Dit programma van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) wordt met een bedrag van 22 miljoen euro gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. In totaal starten er zes consortia in Nederland waarbij 138 bedrijven en maatschappelijke organisaties in totaal 10 miljoen euro bijdragen uit eigen middelen. De Universiteit Twente gaat aan de slag met ‘CO2-reductie door lichter vervoer’ en ‘Betere scheidingstechnologie voor hergebruik grondstoffen’.
CO2-reductie door lichter vervoer
Hoe lichter het vervoermiddel, hoe minder brandstof het verbruikt en CO2 er wordt uitgestoten. Lichtgewicht materialen die sterk genoeg zijn om de veiligheid van passagiers te kunnen waarborgen zijn ook in trek bij auto- en vliegtuigfabrikanten. Zogeheten thermoplastische composieten – met vezels versterkte kunststoffen die zacht worden als je ze verhit – zijn licht, sterk, makkelijk te verwerken en goed te recyclen. Er worden al losse onderdelen toegepast van dit relatief nieuwe materiaal in bijvoorbeeld vliegtuigrompen of -vleugels. Het wordt echter nog niet op grote schaal gebruikt.
Het doel van ENLIGHTEN is om (op een voorspelbare, reproduceerbare en kosteneffectieve manier) betrouwbare complete constructies te kunnen maken met dit materiaal.
Schonere scheidingstechnologie voor hergebruik grondstoffen
Als gevolg van de groeiende wereldbevolking worden grondstoffen steeds schaarser. Daarom heeft Nederland als doelstelling om in 2050 een circulaire economie te hebben waarin alle grondstoffen herbruikbaar zijn. Daarvoor zijn nieuwe scheidingstechnologieën nodig die waardevolle stoffen winnen uit stromen die anders als afval zouden zijn geëindigd. In dit programma ontwikkelen onderzoekers nieuwe materialen en coatings voor elektrisch aangedreven scheidingstechnologieën die energie-efficiënter, schoner en specifieker zijn dan de huidige scheidingsmethoden. Ze richten zich hierbij op vijf toepassingsgebieden: waterzuivering; het isoleren van smaakstoffen; het recyclen van chemicaliën; het terugwinnen van voedingsmiddelen zoals suiker en zout; en het zuiveren van eiwitten die onder andere worden gebruikt bij de productie van vleesvervangers en eiwitrijke zuivel.
Drie extra UT-samenwerkingen
Naast de twee hoofdtoekenningen zijn er nog drie andere UT-samenwerkingen binnen de Perspectief-programma’s, namelijk de projecten: SMART Organ-on-Chip ‘Bouw je eigen orgaan op een chip’ door o.a. Albert van den Berg (TNW), Andries van der Meer (TNW) en Marcel Karperien (TWN). MEGAMIND ‘Slim stroomnetwerk door samenwerkende systemen’ met o.a.Johann Hurink (EEMCS). EnAquaConnect ‘Zelfvoorzienend in zoetwatervoorziening’ door o.a.Wiebe de Vos (TNW) en Rob Lammertink (TNW).
Zes consortia in Nederland
De samenstelling van de consortia is kenmerkend voor Perspectief: alle spelers die nodig zijn om te komen tot bruikbare oplossingen in de praktijk nemen deel. Zo zijn bij het programma gericht op toekomstige slimme elektriciteitsnetwerken niet alleen technologiebedrijven en technisch dienstverleners, maar ook de drie grootste Nederlandse netwerkbeheerders betrokken. Bij het programma dat zoetwatertekorten wil oplossen werken de onderzoekers zowel met ingenieursbureaus en waterbedrijven samen, als met waterschappen, gemeentes en provincies. De kracht van de samenwerking is tevens stevig door de onderlinge contacten tussen de universiteiten.
