VNO-NCW Midden zet zich actief in voor de belangen van ondernemers, onder meer op het thema energie en circulariteit. Het is inmiddels geen geheim meer dat er ‘iets’ moet gebeuren op het gebied van energie. We hebben allemaal steeds meer stroom nodig die op de een of andere manier opgewekt moet worden. In deze uitdaging zoekt VNO-NCW Midden de samenwerking met alle betrokken partijen om naar oplossingen te zoeken. Daarbij juicht de organisatie goede initiatieven van haar leden van harte toe. Een mooi voorbeeld van zo’n initiatief is de Smart Energy Hub (SEH) op vliegveld Teuge. Hier wordt hard gewerkt aan het lokaal opwekken, verdelen en gebruiken van stroom. Twee van de initiatiefnemers van de SEH vertellen over dit unieke project, dat inspeelt op de groeiende energievraag en de noodzaak om duurzame oplossingen te realiseren.
Tycho Tomassen is vanuit Energiemarke betrokken bij de Smart Energy Hub in Teuge: “Energiemarke is in 2019 opgericht vanuit het bedrijf HVE. We zijn een onafhankelijke exploitant van duurzame energiesystemen en we laten ons inspireren door de middeleeuwse “marke”. Hier konden vrije boeren samen grond gebruiken en kosten en opbrengsten delen. Ons doel is om zo veel mogelijk duurzame energiesystemen op te zetten waarvan iedereen profiteert. We zijn nauw betrokken bij projecten als de Energiehaven, waar we werken aan de ontwikkeling van smart energy hubs in onder andere Apeldoorn Noord en Vliegveld Teuge. Bij de SEH in Teuge ondersteunen we het project vanuit een expert-rol door onze expertise en ervaring in innovatieve energieoplossingen. We kijken in dit project naar de mogelijkheden om bijvoorbeeld warmtepompinstallaties of bodemenergiesystemen toe te passen in de toekomst.
Kansen zien én grijpen
Tycho trekt voor het project in Teuge samen op met de procesbegeleider van het project; Wilco Hekkert: “Ik woon op een steenworp afstand van Vliegveld Teuge en ben als bestuurder betrokken bij de gebiedscoöperatie ‘Burgers met Energie’. Mijn achtergrond ligt in projectmanagement en procesbegeleiding, maar niet specifiek in energie of techniek. Via mijn netwerk en de behoefte om de regio te verduurzamen, ben ik bij Energiemarke en Energiehaven (ook opgericht vanuit HVE) terechtgekomen. Het idee voor de SEH in Teuge is ongeveer 2,5 jaar geleden ontstaan vanuit Algemeen Belang Teuge, een belangenvereniging voor het dorp en omliggend gebied. Het vliegveld wilde verduurzamen en wij zagen een kans om de lokale gemeenschap, bedrijven en verenigingen rondom het vliegveld te betrekken bij een gezamenlijke energieoplossing.”
De kern van het project is dat lokale ondernemers hun dak beschikbaar stellen voor zonnepanelen, waarvan de opgewekte stroom vervolgens wordt verdeeld onder de gemeenschap. Een belangrijke richtlijn is dat minimaal 50% van de opbrengst en het eigendom bij de lokale bevolking ligt. Wilco: “Dit project draait om samenwerking: de één stelt het dak beschikbaar, de ander investeert in de zonnepanelen en weer een ander ‘verkoopt’ zijn overtollige stroom. Het doel is om een energiemix te realiseren die zowel lokaal opgewekt als lokaal verbruikt kan worden, waardoor we minder afhankelijk worden van het landelijke energienet.”
Draagvlak is cruciaal
Een Smart Energy Hub zet je niet van de één op andere dag op; het kost aandacht, toewijding en een lange adem. Tycho: “Een van de grootste uitdagingen is het vinden van de juiste balans tussen langetermijnvisie en acties op de korte termijn. Daarnaast is het creëren van draagvlak cruciaal, omdat we te maken hebben met een diverse groep belanghebbenden; van bedrijven tot bewoners en lokale politici. Het vraagt veel tijd en energie om iedereen op één lijn te krijgen, vooral omdat de betrokken ondernemers vaak hun eigen prioriteiten hebben. Veel van de bedrijven op het vliegveld zijn bijvoorbeeld afhankelijk van het weer. Als er gevlogen kan worden, gaan ze écht niet naar een informatiebijeenkomst.”
“We denken wel dat deelname aan de Smart Energy Hub écht iets kan opleveren voor de ondernemers. Ze hebben meer controle over hun energievoorziening, lagere energiekosten op de lange termijn en een grotere bedrijfszekerheid. Daarnaast helpt het decentraliseren van de energieopwekking via een SEH om de hackgevoeligheid te verlagen, wat bijdraagt aan een veiligere energie-infrastructuur.”
Een uniek project in Nederland
Het bedrijventerrein ligt langs de landingsbaan van het vliegveld, wat een unieke positie biedt voor het plaatsen van zonnepanelen op de daken van de gebouwen. Wilco: “Het is ook een bijzonder project, omdat het niet alleen de bedrijven op het terrein, maar ook de bewoners van het dorp betrekt. Die mix van verschillende belangengroepen maakt het uitdagend, maar ook waardevol.”
“Onze ambitie is om in 2025 daadwerkelijk te beginnen met de realisatie van de hub. Dit betekent dat we de energieprofielen van de deelnemers in de software stoppen, aan elkaar koppelen en starten met proefdraaien. Uiteindelijk hopen we een systeem te creëren waarin lokale productie, opslag en consumptie van energie optimaal op elkaar zijn afgestemd. Daarnaast hopen we in de toekomst nog verder te groeien naar een bredere energiemix inclusief warmte/koudeopslag en eventueel waterstof. Het is een langetermijnproject, maar de basis wordt nu gelegd.”
Je hoeft het niet alleen te doen
Tijdens de looptijd van dit project zijn er al verschillende uitdagingen de revue gepasseerd. Maar Wilco benadrukt dat ze die altijd het hoofd konden bieden: “Het is belangrijk om te beseffen dat je niet alles alleen hoeft te doen. Er zijn initiatieven om kennis te delen en samen te werken, zoals een regionaal platform dat in ontwikkeling is. Door samen te werken, kun je sneller en effectiever oplossingen vinden voor problemen als netcongestie en veranderende wetgeving. Tycho vult aan: “VNO-NCW Midden speelt een belangrijke rol in het delen van kennis en het bevorderen van samenwerking tussen bedrijven. Ons lidmaatschap (HVE) begon vanuit de behoefte om bedrijventerreinen te ondersteunen bij de energietransitie. Daarnaast is het netwerk van VNO-NCW Midden een waardevolle bron van kennis en contacten, wat ons helpt om projecten als de Smart Energy Hub in Teuge succesvol te realiseren.”
