VNO-NCW Midden kijkt met gemengde gevoelens naar het Programma voor Economie dat het Kabinet op 13 oktober jl. presenteerde. De ondernemersvereniging onderstreept het economisch belang van voldoende milieu-, uitbreidings-, wijzigings- en nieuwbouwruimte voor bestaande en nieuwe werklocaties, zoals omschreven in het rapport. Grote zorgen zijn er bij VNO-NCW Midden over het behoud van voldoende bedrijventerreinen in haar regio (provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel, Utrecht). Uit onderzoek uitgevoerd door ingenieursbedrijf QING in opdracht van VNO-NCW Midden, blijkt dat circa 100 bedrijventerreinen in deze regio in de knel komen door de omgevingsplannen die in strijd zijn met de nu gestelde milieucontouren. Een aantal gemeenten verlaagt daarom de milieucategorie van de bedrijventerreinen om ruimte te creëren voor andere functies, zoals woningbouw, natuur en recreatie. Hierdoor worden geluids- en hindercirkels verkleind. Dit heeft ernstige gevolgen voor de bestaande bedrijven op deze locaties, met in sommige gevallen gedwongen aanpassingen of zelfs sluitingen tot gevolg. VNO-NCW Midden pleit daarom voor het veiligstellen van de hogere milieucategorieën op bedrijventerreinen in de uitwerking van de omgevingsplannen.
Behouden en Uitbreiding
Met het onderzoek is de confrontatie tussen wonen en werken in kaart gebracht. Marcel Hielkema, voorzitter VNO-NCW Midden: “Voor onze economie is het van groot belang om de bestaande mkb-bedrijven en maakindustrie te behouden. Het kan toch niet zo zijn dat die plaats moeten maken voor woningbouw op de bedrijventerreinen of er tegenaan. Vanuit voorbeelden weten we dat dit gaat zorgen voor overlast. We realiseren ons ook dat woningen hard nodig zijn, maar niet op de plek van bestaande bedrijven. We zullen gezamenlijk moeten kijken naar de mogelijkheden. Het onderzoek van QING geeft een heel duidelijk beeld van de locaties waar wonen en werken conflicteren. Dit geeft naar onze mening een mooie handreiking richting gemeenten en provincies om juist die bedrijventerreinen te beschermen en te behouden.”
Naast het behouden van bestaande bedrijventerreinen staat de regio voor nóg een uitdaging: het creëren van nieuwe bedrijventerreinen. Tot en met 2030 is er uitbreidingsbehoefte van 7.000 hectare aan bedrijventerreinen in heel Nederland. Het is dan ook dringend nodig om jaarlijks 700 hectare aan bedrijventerreinen toe te voegen, zoals benadrukt door demissionair minister Adriaansens van Economische Zaken.
Daarom doet VNO-NCW Midden, mede namens Transport en Logistiek Nederland, Koninklijke Metaalunie, FME en Evofenedex een dringende oproep aan de provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht om een minimum milieucategorie 3.1 en hoger bepaling op te nemen als voorwaarde in de uitwerking van de omgevingsplannen. Voor overige bedrijventerreinen pleit de ondernemersvereniging voor het hanteren van een ‘nee, tenzij-principe.’ Andere functies zijn dan alleen toegestaan wanneer kan worden aangetoond dat bedrijven kunnen blijven functioneren binnen de bestaande milieucategorie van het bedrijventerrein.
Bedrijventerreinen cruciaal voor economie en samenleving
Bedrijventerreinen vormen een essentieel onderdeel van ondernemend Nederland en zijn van cruciaal belang voor de economie en de bestaanszekerheid van de samenleving. Allereerst vanwege de werkgelegenheid met een grote hoeveelheid aan banen en functies op diverse niveaus. Ze bieden geschikte bedrijfsruimten, lokale afzetmogelijkheden en dragen bij aan het Bruto Binnenlands Product (BBP). Bovendien faciliteren ze waardeketens, bevoorrading en de energietransitie. Bedrijventerreinen spelen ook een belangrijke rol in de vormgeving van de energietransitie door energieopwekking en onderlinge energie-uitwisseling. Diverse ondernemingen lopen echter vast bij het uitwerken van hun duurzaamheidsambities of worden geremd bij eventuele uitbreidingsplannen. Zij missen hierbij een langetermijnvisie vanuit de overheid.
Plannen borgen in omgevingsverordening
In 2020 benadrukte het Adviescollege Stikstofproblematiek dat het mengen van andere functies op deze terreinen problematisch is en de energietransitie belemmert. Daarom is het van groot belang dat de aanpak van ruimte voor werk en economie goed wordt geïntegreerd in de omgevingsvisies en -verordeningen van provincies en gemeenten, rekening houdend met andere ruimtelijke beslissingen zoals woningbouw, landbouw, natuur en recreatie. VNO-NCW Midden roept daarom op tot concrete acties voor behoud en uitbreiding van bedrijventerreinen, zodat ze kunnen blijven bijdragen aan de groei en welvaart van de regio. Marcel Hielkema: “We staan in onze regio voor de nodige uitdagingen waarin meerdere belangen spelen. Samenwerking tussen alle betrokken partijen is van essentieel belang om deze doelstellingen te bereiken.” Daarom streeft de organisatie naar een succesvolle aanpak via een gezamenlijk overleg met brancheorganisaties, bedrijventerreinenorganisaties, gemeenten en provincies.
